در بخشهای قبلی، قسمتهای مختلف صورتمالی توضیح داده شد. در این قسمت با توجه به برخی از این اقلام موجود در صورت مالی به تحلیل وضعیت شرکت پرداخته میشود.
نسبت جاری، یکی از نسبتهای مالی است که توانایی شرکت، در بازپرداخت تعهدات کوتاهمدت را اندازهگیری میکند و از طریق تقسیم دارایی جاری بر بدهی جاری محاسبه میشود. این معیار به سرمایهگذاران بابت تصمیمگیری نسبت به وضعیت کلی شرکت کمک میکند. نکتهای که در این قسمت مطرح میشود این است که برای سنجش وضعیت مالی و توان بازپرداخت بدهیهای یک شرکت علاوه بر محاسبۀ نسبت جاری، لازم است موارد دیگری نیز بررسی شود که در ادامه توضیح داده میشود.
با توجه به ترازنامۀ زیر،
نسبت جاری برابر است با:
با توجه به اینکه نسبت جاری برابر ۱.۶ است، در نگاه کلی، میتوان به این نتیجه رسید که این شرکت در بازپرداخت بدهیهای کوتاه مدت خود مشکلی نخواهد داشت و شرکت در وضعیت مناسبی است. اما عدد نسبت جاری لازم است در کنار ترکیب داراییها و بدهیهای شرکت بررسی شود. با توجه به ترکیب دارایی که در این تصویر مشخص است، میتوان متوجه شد که این شرکت در زمینۀ سرمایهگذاری ضعیف عمل کرده است. پس نمیتوان به کسب درآمد و عایدی در این زمینه برای جبران هزینههای ایجاد شده در شرکت امید داشت.
ترکیب دارایی جاری، بهینه نیست. زیرا ۶۸% داراییهای جاری شرکت، مطالبات از دیگران (دریافتنیهای تجاری) است و %۳۰ درصد آن موجودی مواد کالا و سفارشات است. این در حالی است که شرکت به بانک مبلغی به میزان ۲۵۳ میلیارد تومان به صورت بلندمدت و ۹۰ میلیارد تومان به صورت کوتاهمدت بدهکار است. اگر شرکت بتواند طلب خود از دیگران را کاهش دهد، میتواند با پولهای آزاد شدۀ حاصل از آن، بخشی از این بدهیها را پرداخت کند. این شرکت ریسک اعتباری دارد و بدهی و همچنین طلب آن از دیگران به میزان زیادی بالاست. تسهیلات مالی در هر حال سررسید میشوند و شرکت نسبت به سررسید آنها و همچنین پرداخت هزینۀ مالی نیز وظیفه دارد. هزینۀ مالی این شرکت چه میزان است؟
تسهیلات مالی بلندمدت: ۲,۵۳۷,۰۲۱ میلیون ریال
تسهیلات مالی کوتاهمدت: ۹۰۱,۸۵۲ میلیون ریال
مبلغ ۲۹۳ و ۹۰ میلیاردی که در ترازنامه آمده است، اصل بدهیهای بانکی است و فرع و بهرۀ تسهیلات در دل آن نهفته نیست. با فرض اینکه نرخ بهرۀ این تسهیلات %۱۸ باشد، چیزی حدود ۶۱ میلیارد فقط هزینۀ مالی این شرکت است که باید علاوه بر اصل پول به بانک پرداخت شود. بنابراین، درست است که نسبت جاری این شرکت ۱.۶ و عددی بیشتر از یک است و از نظر کلی نشاندهندۀ وضعیت مناسب شرکت است اما با نگاه به جزئیات داراییها و بدهیها، میتوان متوجه شد که این شرکت خیلی وضعیت مناسبی ندارد.
با مراجعه به ریز اطلاعات یادداشتهای همراه صورت مالی که به صورت ۶ ماهه و ۱۲ ماهه منتشر میشود، مشخص میشود که اولاً دریافتنیهای تجاری شرکت ریالی است، بنابراین، نرخ ارز تأثیری بر روی آن نخواهد داشت. در مرحلۀ بعد، مشاهده میشود که درصد زیادی از مطالبات شرکت از اشخاص وابسته است و اشخاص وابسته، شامل سهامدار عمدۀ شرکت، هیأتمدیره و افراد زیر مجوعۀ شرکت میشود. بنابراین، طلبی که از اشخاص وابسته باشد، نسبت به سایر مشتریان، ریسک کمتری دارد. بنابراین، در این زمینه ریسک زیادی شرکت را تهدید نمیکند.
در این قسمت با توجه به اطلاعات صورتهای مالی، به بررسی وضعیت شرکت و نسبت جاری پرداخته شد. در قسمت بعدی سایر موارد توضیح داده خواهد شد.